Myśląc o stanowisku pracy przeważnie wyobrażamy sobie biurko plus krzesło. W poniższym opracowaniu postaramy się Państwu przedstawić te zagadnienie nieco szerzej, dodając kilka istotnych dla ergonomii pracy elementów wyposażenia, oraz rozwijając temat podstawowy, czyli jakie powinno być ergonomiczne krzesło, aby nawet przy wielogodzinnej pracy nie powodowało dolegliwości, oraz jak dobrać biurko, aby jak najdłużej cieszyć się dobrym zdrowiem.

Wieloletnie badania prowadzone przez niezależnych producentów mebli oraz krzeseł biurowych, we współpracy z instytutami medycznymi, wyraźnie pokazują, że pozycja siedząca jest dla człowieka pozycją najgorszą z możliwych. Znacznie bardziej obciąża kręgosłup (zwłaszcza lędźwiowy jego odcinek) niż pozycja stojąca. Niestety, postęp cywilizacyjny i skomputeryzowanie większości zawodów, posadziło nas na stałe przy biurku, a biorąc pod uwagę, że siedzimy także w drodze do pracy, a po godzinach przesiadamy się na kanapy, możemy śmiało stwierdzić, że w pozycji siedzącej spędzamy większość naszego czasu.

Idąc za ciosem, chcemy Państwu pokazać alternatywny sposób spojrzenia na pracę z komputerem. Stanowisko, jakie zaraz opiszemy, coraz częściej znajduje uznanie Pracodawców i Pracowników, pomagając tym ostatnim zachować zdrowie i dobre samopoczucie, co w efekcie przekłada się na realną poprawę efektywności (mniej marnotrawienia czasu na wiercenie się i masowanie obolałych pleców, mniej zwolnień lekarskich, większa wydajność).

Chcąc stworzyć ergonomiczne stanowisko pracy, należy kierować się przede wszystkim zasadą, aby to meble były w stanie dopasować się do człowieka, a nie na odwrót.
Coraz bardziej popularne stają się więc stanowiska pracy umożliwiające pełną regulację każdego elementu. Dotyczy to również regulacji wysokości biurka w takim zakresie, aby Pracownik bez większego wysiłku mógł w każdej chwili zmienić pozycję z siedzącej na stojącą, zachowując przy tym możliwość dalszej pracy.

 

Co nam daje zmiana pozycji?

Przede wszystkim sam fakt zmiany jest korzystny. Kręgosłup potrzebuje ruchu. Wstając z krzesła zmieniamy ustawienie względem siebie kręgów oraz dysków międzykręgowych, co powoduje zmianę miejsc oraz natężenia sił obciążających działających na nasz kręgosłup.

Pozycja stojąca jest pozycją najbardziej naturalną dla ludzkiego ciała. Stojąc zapewniamy mięśniom kręgosłupa naturalną pracę, którą muszą wykonać, aby utrzymać ciało w pionie.

 
 

Aby stworzyć ergonomiczne stanowisko pracy powinniśmy zaopatrzyć się w następujące meble:

 

1. BIURKO

Biurko, dzięki któremu uzyskamy możliwość pracy z komputerem w pozycji siedzącej i stojącej powinno mieć  wysokość regulowaną w zakresie co najmniej 72-120cm.

Taki zakres zapewni zarówno osobom wyższym, jak i niższym przyjęcie właściwej postawy przy biurku, a zatem, zarówno w przypadku pozycji siedzącej jak i stojącej, łokieć użytkownika powinien w sposób swobodny i niewymuszony opierać się na wierzchu blatu.

Dlaczego warto od czasu do czasu wstać, nawet kiedy używamy ergonomicznego krzesła?

Pozycja siedząca wymusza długo utrzymywane obciążenie układu mięśniowego typy statycznego.  Głównie dotyczy ono mięśni stabilizujących kręgosłup, ale także obręczy barkowej i przedramion, mięśni obsługujących ręce (obsługa klawiatury), mięśni karku utrzymującego głowę w pozycji umożliwiającej obserwację dokumentu, klawiatury, ekranu.

 

 

2. KRZESŁO

Krzesło biurowe powinno być wyposażone w szereg mechanizmów i regulacji, dzięki którym można je dostosować do wzrostu i wagi ciała użytkownika.

Najbardziej istotne regulacje:

• regulacja wysokości siedziska
• regulacja głębokości siedziska
• mechanizm synchroniczny, pozwalający na swobodne odchylanie się na krześle (zapewniamy w ten sposób właściwe ukrwienie oraz dotlenienie wszystkich narządów i struktur, w tym dysków międzykręgowych)
• mechanizm regulacji głębokości siedziska (lub gradacja rozmiarów krzesła)
• regulacja wysokości oparcia, lub regulacja podparcia lędźwiowego (lub mechanizm typu Posture Fit, odciążający dolny odcinek kręgosłupa)
• regulowane miękkie podłokietniki (co najmniej w płaszczyźnie góra-dół)

 

Warto również zwrócić uwagę na rodzaj wykończenia krzesła, rodzaj tapicerki itp. Krzesło prócz mechanizmów pozwalających na pełne dopasowanie krzesła do człowieka, powinno także zapewnić użytkownikowi odpowiednią wentylację oraz termikę ciała (membrany i siatki mile widziane).

Oczywiście należy pamiętać także o właściwym użytkowaniu, czyli sztuce siedzenia. Optymalny efekt można osiągnąć jedynie dzięki pilnowaniu swojej postawy w czasie siedzenia, a dobre, ergonomiczne krzesło ma właśnie to uczynić bezwysiłkowym.

 
 

3. UCHWYT NA MONITOR

Aby zminimalizować zmęczenie mięśni karku, oraz oczu, należy zadbać o właściwe ustawienie monitora.  Optymalnym ustawieniem jest takie, kiedy górna krawędź monitora znajduje się na wysokości wzroku użytkownika.
Dawniej w tym celu stosowaniu różnego rodzaju podwójne blaty, podwyższenia, które wprawdzie podnosiły monitor na odpowiednią wysokość, ale i zajmowały na biurku znaczną część przestrzeni. Dziś monitory są płaskie i lekkie, dlatego najbardziej ergonomicznym rozwiązaniem jest stosowanie uchwytów na monitory, które dzięki pełnej regulacji w każdej płaszczyźnie, pozwalają na ustawienie monitora nie tylko na odpowiedniej wysokości, ale również dostosowywanie odległości monitora od naszych oczu oraz kąta jego ustawienia w zależności od pozycji w jakiej pracujemy. Dodatkową, oczywistą zaletą jest odzyskanie niemal
całkowitej powierzchni biurka.

 

 

4. UCHWYT NA KOMPUTER

Dla jeszcze lepszej organizacji miejsca pracy zaleca się stosowanie regulowanych uchwytów na stację dysków. Regulacja pozwala na dokładne dopasowanie rozmiarów uchwytu do rozmiaru komputera, zapewniając mu tym samym lepszą stabilność i bezpieczeństwo.

Zamocowanie komputera pod blatem biurka przynosi wiele korzyści, dzięki obrotowemu uchwytowi użytkownik uzyskuje łatwy dostęp do kabli, portów i napędów, podniesienie go ponad ziemię chroni komputer przed uszkodzeniem zarówno poprzez kopnięcie, czy przewrócenie, jak i ogranicza gromadzenie się kurzu, który może uszkodzić sprzęt. Zamocowanie stacji dysków pod blatem biurka umożliwia też lepszą i bardziej swobodną wentylację, co zapobiega przegrzewaniu się komputera.

 

5. PODNÓŻEK

Podnóżek jest niezbędnym elementem stanowiska pracy dla osób o niskim wzroście. Pozwala on takim osobom na poprawne ułożenie ciała względem biurka i krzesła, kiedy standardowa wysokość biurka jest zbyt duża, a biurko nie jest wyposażone w mechanizm regulacji wysokości. Podnóżek jednak przydaje się nie tylko niskim osobom. Wnosi również sporo korzyści w przypadku pracy w pozycji stojącej. Pozwala na przyjęcie pozycji z lekkim wykrokiem z jednoczesnym zgięciem w stawie biodrowym i kolanowym. Nogę wykroczną należy oczywiście zmieniać. Takie ustawienie zapewnia kręgosłupowi powrót do naturalnego ułożenia w kształt litery „S”.
 

6. OŚWIETLENIE

Właściwe oświetlenie pomoże w zminimalizowaniu zmęczenia przy wielogodzinnej pracy biurowej oraz w sposób znaczący wpłynie na zachowanie zdrowego wzroku.
Każdy zdaje sobie sprawę, że oświetlenie musi być zaprojektowane wg aranżacji meblowej, jednak już nie wszyscy zdają sobie sprawę, że dobór rodzaju oświetlenia oraz opraw to sprawa dużo bardziej skomplikowana.

Z uwagi na bardzo dobre wyniki w testach porównawczych z oświetleniem tradycyjnym, daje się zauważyć rosnąca przewaga oświetlenia LEDowego i z całą pewnością w najbliższych latach ten typ oświetlenia stanie się liderem rynku. Warto jednak wiedzieć, że wśród oferty lamp LEDowych można natrafić na ogromną rozbieżność, jeśli chodzi o jakość emitowanego światła i ich żywotność. Należy unikać pozornych oszczędności, jeśli chcemy aby nasza inwestycja zwróciła się i decyzję o zakupie podejmować z głową.

O sprawności lampy świadczy przede wszystkim wielkość strumienia świetlnego (tzn. ilość lumenów) z 1W mocy, jaką  w danej lampie udało się uzyskać, z uwzględnieniem strat na zasilaczu i oprawie. Ten parametr jest bardzo ważny z punktu widzenia ilości zaoszczędzonej energii w stosunku do opraw np. świetlówkowych.
Jakość lampy zależy też od tego, czy spełnia ona warunki termiczne dla diod LED, które określił ich Producent. Ma to decydujący wpływ na żywotność lampy.

 

Kolejnym czynnikiem mającym istotny wpływ na jakość oświetlenia jest jego zdolność oddawania barw. Z braku innych możliwości jest ona powszechnie określana za pomocą współczynnika Cri (=Ra). Współczynnik ten nie jest jednak idealnym miernikiem a dodatkowo nie uwzględnia jakości światła, która wyraża się np. ciągłością widma (światło słoneczne) lub jego wybiórczością (widmo prążkowe – świetlówka).

Zdolność oddawania barw jest szczególnie ważna w zawodach takich jak stomatologia, protetyka, fryzjerstwo, reklama, usługi wizażystów, projektowanie, czyli wszędzie tam, gdzie liczy się kolor.

Nie trudno sobie wyobrazić efekt pracy protetyka pracującego w oświetleniu zniekształcającym kolory względem światła dziennego. Takie przekłamanie może spowodować, że proteza w innym świetle będzie wyglądała bardzo nienaturalnie, co dla Klienta może mieć opłakane skutki.  Kwestia ciągłości widma nie jest również obojętna dla naszego zdrowia.

 

Ze względu na skutki działania promieniowania ultrafioletowego na organizmy żywe wyróżnia się[2]:

• UV-C – długość fali: 100–280 nm
• UV-B – długość fali: 280–315 nm
• UV-A – długość fali: 315–400 nm

 

Wpływ na zdrowie człowieka

Promieniowanie UV-A jest mniej szkodliwe niż promieniowanie z pozostałych zakresów, ale uszkadza włókna kolagenowe w skórze, co przyspiesza procesy starzenia. Długoletnia ekspozycja na duże dawki promieniowania UV-A może powodować zaćmę (tzw. zaćma fotochemiczna), czyli zmętnienie soczewki. Nie dotyczy to promieniowania UV o innych częstotliwościach, ponieważ jest ono pochłaniane w całości przez rogówkę.

Promieniowanie UV-B powoduje wytwarzanie witaminy D w skórze, przeciwdziałając w ten sposób powstawaniu krzywicy. Aby proces ten mógł zachodzić, potrzebna jest pewna minimalna dawka promieniowania. Promieniowanie w tym zakresie może powodować rumień skóry oraz objawy alergiczne.

Długa ekspozycja na działanie UV-B ma związek ze zwiększoną częstością występowania nowotworu złośliwego skóry (czerniaka), a także częstszych (choć mniej agresywnych) guzów, jak rak płaskonabłonkowy i podstawnokomórkowy. Promieniowanie UV-C, a także UV-B, może prowadzić do uszkodzenia łańcuchów DNA, w wyniku czego dochodzi do mutacji. W warunkach prawidłowych większość uszkodzeń DNA jest usuwana przez systemy naprawcze. Osoby obarczone wadami tych systemów naprawy bardzo często chorują na nowotwory skóry.

Ustalone są obowiązujące najwyższe dopuszczalne wartości skuteczne napromienienia skóry (napromieniowanie erytemalne) i oczu (napromieniowanie koniunktywalne).

Podstawowe parametry na jakie należy zwrócić uwagę to:

• warunki termiczne pracy diod LED w oprawie
• zdolność oddawania barw, np. CRI
• klasa diod (ich BIN i termika)
• Ilość lumenów z wata
• moc lampy

 

Należy dodać, że trudno jednak ustrzec się przed często występującymi, mylącymi przekłamaniami w informacjach technicznych.

Różnice w odbiorze kolorów w oświetleniu o różnym Cri
Ra= 90                                                                          Ra=~70